NIEUWW!J | Als mensen aan rituelen denken dan associëren zij die met mooie, goede, onveranderlijke plechtigheden zoals bij begrafenissen, dopen en trouwerijen. Maar dat beeld klopt niet, stelt scheidend hoogleraar Paul Post: “Vaak zijn die rituelen goed noch mooi, en zeker niet onveranderlijk. Dát wilde ik ontmaskeren. Rituelen zijn juist altijd in beweging en uiten zich in interessante nieuwe vormen als multifunctionele kerken en relieken van vluchtelingen.”
Prof. Paul Post neemt op 1 november na 25 jaar de leerstoel Ritual Studies te hebben bekleed aan Tilburg University afscheid. ‘Ik heb theologie gestudeerd in Utrecht, met specialisme vroegchristelijke kunst en was altijd geïnteresseerd in de materiële kant van rituele kunst en de volkscultuur. In mijn rede wil ik de dynamiek, de transformatie van rituelen in kaart brengen en analyseren. Nieuwe rituelen ontstaan bijna nooit zomaar uit het niets, maar zijn herbestemmingen van bestaande elementen.’
Post houdt een pleidooi voor een nieuw, vanuit Brazilië geïntroduceerde begrip van recasting, dat letterlijk omgieten betekent ter verduidelijking van rituelen. Religie en ritueel voegen zich creatief in nieuwe vormen in nieuwe contexten. Zo kunnen bijvoorbeeld lokale (voorouder) cultussen vermengd worden met religieuze katholieke liturgie. Zo verwijst hij naar de multifunctionele vroegere kloostercomplexen, die ook fungeerden als ontmoetingsplaatsen, musea en bibliotheken. Die functies zien we nu weer terug in de recasting van overbodig geworden kerken.